پخش مویرگی و زنجیره تامین- پرشین ویژن

پخش مویرگی یا همان فروش مویرگی بهترین و موثرترین شیوه جهت ارائه و عرضه مواد غذایی، آرایش بهداشتی و نوشیدنی به خرده فروشان و در نهایت رساندن آنها به دست مصرف کنندگان نهایی است. در واقع محصولات تولید شده در 3 صنعت مواد غذایی، آرایشی بهداشتی و نوشیدنی به علاوه محصولات دخانی، مهمترین کالاهای ارائه شده در شبکه فروش مویرگی هستند. از اینرو به فعالیت ها و خدمات ارائه شده توسط شرکتهای پخش و توزیع که به منظور انتقال کالا از تولیدکننده یا تامین کننده به فروشگاه های خرده فروشی اعم از مغازه ها یا فروشگاه های زنجیره‌ای بزرگ صورت می گیرد پخش مویرگی یا توزیع مویرگی گفته می شود. به بیانی دیگر از آنجا که محصولات غذایی، بهداشتی، نوشیدنی و کالاهای دخانی عموماً سریع به فروش رفته و برای مدت طولانی در ویترین یا انبار مغازه یا فروشگاه باقی نمی نمانند از اینرو گفته می شود که  Fast-Moving Consumer Goods (FMCG) یا کالاهای تند گردش بهترین محصولات به منظور ارائه در صنعت پخش مویرگی و به تبع آن فروش مویرگی هستند.

ماهیت شرکت های پخش مویرگی

اگرچه مدیریت توزیع و ناوگان حمل و نقل مهمترین عنصر یا ستون فقرات یک شرکت فروش مویرگی است و از اینرو می توان گفت که یک شرکت فعال در صنعت پخش مویرگی ماهیتاً در دسته شرکت های فعال در حوزه حمل و نقل قرار می گیرد لکن با یک نگاه دقیق تر مشاهده می شود که یک شرکت فعال در حوزه توزیع و پخش مویرگی دو فعالیت اصلی یعنی فروش و توزیع( حمل و نقل) را توامان و همزمان انجام می‌دهد. در واقع در یک شرکت توزیع مویرگی، هم تجهیزات و ناوگان حمل و توزیع حضور داشته و هم این که در بخش فروش، نرم افزارها و  نیروی انسانی متعدد شامل ویزیتورها، موزعین، سرپرستان و مدیران فروش، حسابداران، خزانه دارن، تحصیلداران و کارشناسان فناوری اطلاعات و در نهایت مدیریت شرکت حضور دارند. که هر یک از آنها شرح وظایف و مسئولیت‌های مختلفی را بر عهده دارند. که در این خصوص در صورت تمایل به آشنایی با ویژگی های یک ویزیتور موفق دعوت می کنیم مقاله آموزش نکات کاربردی پخش مویرگی را که به ویزیتورها اختصاص دارد مطالعه فرمایید.

سهم پخش مویرگی در تولید ناخالص داخلی

بر اساس نظر عضو هیات مدیره انجمن ملی صنعت پخش ایران، در سال 1402 در حدود 9 درصد از تولید ناخالص داخلی ایران در حوزه پخش مویرگی ایجاد شده است. از سوی دیگر برخی از منابع مدعی هستند که طی 20 سال گذشته و حتی در حوزه کشورهای اتحادیه اروپا، بیشترین میزان رشد بخشی و صنعتی متعلق به صنعت و حوزه پخش یا فروش مویرگی است. در این راستا گفته می شود که علت و عامل اصلی موفقیت و رشد سریع و چشم گیر آن به واسطه مالکیت خصوصی و  عدم مالیکت دولتی است. در واقع بخش خصوصی فعال در صنعت پخش مویرگی بازیگر سوم زنجیره تامین یا Third-party Logistics(3PL) است و به عنوان حلقه اتصال میان تولیدکنندگان و تامین کنندگان اصلی کالا با مشتریان عمل کرده و مسئولیت انتقال کالا از تولیدکنندگان مختلف به فروشندگان خرد و کلان فعال در کشور نظیر مغازه داران و فروشگاه های بزرگ را برعهده دارد و از آنجا که بهره وری بخش خصوصی در بیشتر مواقع از بهره وری بخش عمومی و دولتی بالاتر است از اینرو حوزه فروش و توزیع مویرگی که به طور کامل توسط بخش خصوصی اداره می شود توانسته است نسبت به سایر بخش ها سریعتر رشد کرده و موفق تر ظاهر شود. در کشور ما نیز در حال حاضر 1559 شرکت عضو انجمن ملی صنعت پخش ایران هستند که از این میان تعداد 680 شرکت در حوزه پخش غذایی، 184 شرکت در حوزه آرایشی و بهداشتی،457 شرکت در حوزه پخش دارو و 220 شرکت نیز در حوزه مختلط فعالیت می کنند. 54 شرکت نیز در سایر حوزه ها به عنوان شرکت پخش و توزیع مویرگی فعال هستند. این شرکت ها در تمامی استان های کشور و در قالب شعبه مختلف انجمن ملی پخش ایران سازماندهی شده اند.

جایگاه صنعت پخش در زنجیره تامین

شرکت های پخش مویرگی بر اساس نوع فعالیت انجام شده در مدیریت توزیع و  زنجیره تامین از سایر شرکت منفک و شناخته می شوند. در واقع دسته بندی های مختلفی برای انواع مدیریت توزیع یا مدیریت لجستیک در زنجیره تامین وجود دارد. برای مثال می توان شرکت های فعال در حوزه حمل و نقل و مدیریت پخش و توزیع را به  شرکت های توزیع داخلی، توزیع بیرونی، شرکت های فعال در بخش مرجوعی و شرکت های شخص ثالث دسته بندی کرد. از سوی دیگر بر اساس دو شاخص دیگر یعنی محل تخصیص کالا به مشتری و شاخص محل تحویل کالا به مشتری می توان دسته بندی دیگری نیز ارائه کرد. در حالت در ساده ترین شکل ممکن سه نوع مدیریت توزیع یا مدیریت لجستیک قابل شناسایی است که می توان آنها را به لجستیک مصرف کننده Consumer Logistics لجستیک خرده فروشی یا پخش مویرگی Retailer Logistics  و در نهایت پخش شاهرگی یا Hybrid Logistics تقسیم کرد.

بدون در نظر گرفتن فروش شاهرگی و صرفاً در حوزه پخش مویرگی یا فروش مویرگی سه نوع فرایند کاری مختلف متصور است. در وضعیت اول که به لجستیک کیلومتر آخر Last-Mile Logistics معروف است وظیفه یک شرکت پخش  و توزیع، دریافت کالای تخصیص یافته به مشتری از محل فروشگاه و ارسال یا تحویل آن به محل تعیین شده توسط مشتری است. بهترین مثال برای معرفی این نوع از شرکت های توزیع و پخش را می توان اسنپ فود  دانست که تمامی خدمات ارائه شده در این شرکت یعنی اسنپ نان، قنادی، سوپرمارکت و میوه فروشی در داخل این دسته بندی قرار می گیرند.

شرکت دیجی کالا و سایت ترب در دسته دوم شرکت های فعال در مدیریت پخش و توزیع قرار می گیرد. شرکت های فعال در این حوزه، جزء  آن دسته از شرکت پخش و توزیع هستند که کالای مورد نظر مشتری را مستقیماً از کارخانه یا تامین کننده دریافت کرده و به محل مشخص شده توسط مشتری منتقل می کنند. اگرچه این شرکت ها درصنعت پخش کار می کنند اما در دسته بندی شرکت های توزیع و پخش مویرگی و به تبع آن فروش مویرگی قرار نمی گیرند.

شرکت های پخش مویرگی یا فروش مویرگی مشخصاً به آن دسته از شرکت هایی اطلاق می شود که کالا را از تولید کننده یا تامین کننده تحویل گرفته و به مغازه ها یا فروشگاه های بزرگ تحویل می دهند. به بیان دیگر شرکت های پخش مویرگی شرکت هایی هستند که در گروه سوم فرایندهای لجستیکی قرار می گیرند. در واقع فعالیت شرکت های پخش مویرگی از تحویل کالا از تامین کننده شروع شده و در مرحله تحویل کالا به فروشگاه خاتمه می یابد. از اینرو این شرکت ها در تماس مستقیم با مشتری یا مصرف کننده اصلی قرار ندارند. و مشتری نهایی آنها فروشگاه و به تبع آن مدیر یا مالک فروشگاه یا حتی تامین کننده بعدی محسوب می شوند.

نرم افزار مناسب برای شرکت های فعال در پخش مویرگی

وجود نرم افزار پخش مویرگی مناسب نظیر نرم افزار پخش مویرگی ویژن 20  یا سایر نرم افزارهای فروش مویرگی نظیر ( ویستا و ویستاپلاس) که به طور اختصاصی برای شرکت های پخش مویرگی طراحی و تولید شده است یکی از مهمترین وسایل مورد نیاز جهت راه اندازی و اداره موفق یک شرکت پخش مویرگی محسوب می شود. در واقع اگر یک ناوگان کامل و مجهزحمل و نقل، ستون فقرات یک شرکت پخش مویرگی محسوب شود می‌بایست گفت که نرم افزار پخش مویرگی مغز این شرکت و نیروی انسانی آموزش دیده چشم و گوش آن است. نقدینگی نیز اکسیژن یا خون مورد نیاز برای یک شرکت فعال در حوزه فروش مویرگی است. خزانه داری و حسابداری نیز قلب شرکت و انبارها و کالاها نیز عناصرحیاتی مورد نیاز برای سلامتی آن محسوب می شوند. در واقع نرم افزار فروش مویرگی با جمع آوری و ثبت تمامی اقدامات و فعالیت های شرکت، اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم گیری در بخش های مختلف آن را فراهم می کند و می تواند و می بایست مبنای تصمیم گیری های فعلی و آتی در خصوص تمامی اقدامات شرکت قرار گیرد. از اینرو یک نرم افزار مناسب فعالیتهای مختلف و متعدد یک شرکت پخش مویرگی می بایست دارای بخش های زیر باشد.

• ماژول مشتریان ( برای ثبت و مدیریت اطلاعات مشتریان)
• بخش فروشندگان و سرپرستان ( برای ثبت و مدیریت اطلاعات فروشندگان، محاسبه پورسانت، هدفگذاری و سهمیه بندی فروش)
• ماژول انبار و کالاها ( تعریف انبارها و کالا، قیمت گذاری انبار و کاردکس کالا)
• ماژول مدیریت توزیع ( ثبت و مدیریت خروجی کالا و مدیریت توزیع و حمل و نقل)
• ماژول خزانه داری ( ثبت و مدیریت نقدینگی شرکت شامل وجوه نقد، صندوق ها، تنخواه ها، چک ها، سفته ها، وام ها،  و واریز ها و دریافت های بانکی)
• ماژول حسابداری ( جهت ثبت و نگهداری اسناد حسابداری، انواع مرور حساب،  انواع گزارش سود و زیان، و ترازنامه)
• بخش فروش ( ثبت سفارش، صدور فاکتور فروش، صدور فاکتور برگشت از فروش، گردش حساب مشتریان، مانده معوق و مغایرت فروش)
• بخش خرید ( درخواست خرید، صدور فاکتور خرید، برگشت از خرید و تخفیفات)
• ماژول منابع انسانی( حکم ها، کارکردها، مساعده، وام و نظایر آن)
• ماژول مودیان ( ارسال فاکتور های فروش به سامانه مودیان مالیاتی)
• ماژول GIS ( برای مشاهده وضعیت فعالیت ویزیتورها و مسیر بندی مشتریان)
• ماژول سرپرستی ( مشاهده و تایید و رد درخواست های دریافتی از ویزیتورها)
• ماژول توزیع و موزعین ( مشاهده کالاهای تحویلی به مشتری، و مرجوعی ها)
• ماژول سفارش گیری ( ثبت و دریافت سفارش مشتری در محل مشتری توسط ویزیتورها)
• نرم افزار سفارش گیری مشتری( برای ارسال مستقیم سفارش مشتری به شرکت پخش مویرگی برای آن دسته از شرکت های پخش که فاقد ویزیتور هستد)
• ماژل گزارشات و داشبورد( برای تهیه گزارشات خاص مورد نیاز مدیران و کاربران به صورت سفارشی و نموداری )

دراین راستا و در صورت نیاز به خرید یا تهیه نرم افزار پخش مویرگی یا در صورت تمایل به دریافت مشاوره در خصوص راه اندازی کسب و کار با موضوع پخش و فروش مویرگی می توانید با ما تماس بگیرید یا فرم درخواست مشاوره و دمو را تکمیل کنید همکاران ما در کوتاه ترین زمان ممکن با شما تماس خواهند گرفت.