در اختیار داشتن نرم افزار بهای تمام شده یکی از نیازهای اصلی و بنیادین یک شرکت تولیدی است. در واقع اگر یک شرکت تولیدی یا صنعتی مایل است که در رقابت سخت و پیچیده امروزی باقی بماند می بایست قیمتهای رقابتی و مناسبی را برای محصولات خود تعیین کند. به این ترتیب پس از فروش رفتن کالا های تولید شده، سود مناسبی برای ادامه فعالیت های شرکت در اختیار مدیران، سهامداران و سایر ذینفعان آن قرار خواهد گرفت. در واقع سودآوری شرکت به معنای ادامه فعالیت های آن است و طبیعی است که بدون محاسبه و آگاهی از بهای تمام شده کالای ساخته شده، امکان قیمت گذاری صحیح محصولات و به تبع آن بدست آوردن سود مناسب امکان پذیر نیست. در نتیجه آگاهی از میزان بهای تمام شده کالای فروش رفته یکی از مهمترین و ضروری ترین نیازهای هر شرکت تولیدی است. به بیان دقیق تر محاسبه و دانستن بهای تمام شده کالاهای تولیدی همانند در اختیار داشتن یک نورافکن بزرگ و پرنور است که مسیر فعالیت و آینده شرکت را روشن می کند.
در خصوص ضرورت و نقش بهای تمام شده در موفقیت شرکت های صنعتی می توان از شرکتهای نامداری همانند شرکت تویوتا که پرچمدار تولید صنعت خودروسازی محسوب می شود نام برد. در شرکت بزرگ تویوتا که در حدود 10 درصد از بازار تولید خودرو جهان را در اختیار دارد از مدل های مختلف بهای تمام شده همچون طبقه بندی هزینه ها، متد هزینه یابی مبتنی بر فعالیت ABC، تحلیل رفتار هزینه ها (چسبندگی هزینه های ثابت محصول)، روش تحلیل سود- حجم-هزینه، و در نهایت کنترل بودجه ای استفاده می شود. تا این شرکت همواره از میزان تاثیر هزینه ها و تغییرات آن در بهای تمام شده خود آگاهی داشته باشد. به بیان دقیقتر ازآنجا که شرکت تویوتا در بازار آمریکا و در میان بزرگترین و موفق ترین شرکت های آمریکایی فعالیت می کند موفقیت خود را مدیون مدیریت هزینه ها، حسابداری صنعتی و استفاده از روش های صحیح محاسبه بهای تمام شده است. اقداماتی که موجب شده است این شرکت بتواند در یک کشور خارجی و در میان شرکت های بزرگ تولید کننده خودرو، نظیر: جنرال موتورز و فورد به فعالیت موفقیت آمیز خود ادامه دهد.
درساختار هر شرکت تولیدی، واحدهای سازمانی متعددی از ستاد و تولید گرفته تا واحدهای مهندسی و پشتیبانی تولید و فنی وجود دارند که در دستیابی به اهداف شرکت به آن کمک می کنند و صد البته برای این منظور هزینه هایی را هم در راه رسیدن به این اهداف ایجاد می کنند. در نتیجه لازم است که کارایی و اثربخشی این واحدها از طریق محاسبه سهم هزینه های این واحدها در بهای تمام شده محصولات محاسبه و تعیین شود.گفتنی است که در میان حسابداران و متخصصان مالی به جای واحد سازمانی از عنوان مراکز هزینه استفاده می شود. و در یک طبقه بندی کلی مراکز هزینه به 5 گروه اصلی شامل مرکز هزینه اداری و تشکیلاتی، مراکز هزینه توزیع و فروش، مرکز هزینه تولیدی، مرکز هزینه خدماتی و در نهایت مرکز هزینه کار مستقیم تقسیم می شود.
البته معمولاً در بخش مالی و حسابداری یک نرم افزار خاص نظیر نرم افزار ERP پرشین ویژن، هزینه های اصلی یک شرکت به صورت کلی ثبت می شود. از اینرو برای سنجش میزان کارایی و نقش هر واحد در رسیدن به اهداف و یا تعیین بهای تمام شده محصولات، می بایست سهم هر واحد به صورت دقیق و بر یک مبنای صحیح به هر یک از واحدهای سازمانی یا مراکز هزینه تخصیص داده شود. لذا در یک نرم افزار بهای تمام شده علاوه بر محاسبه هزینه و بهای تمام شده هر محصول یا گروه محصول، میزان و سهم هر واحد سازمانی یا مرکز هزینه نیز به صورت جداگانه محاسبه و برای افزایش کارایی و بهره وری آنها به مدیریت گزارش می شود. در این راستا نرم افزار ERP پرشین ویژن ازماژول بهای تمام شده رو نمایی کرده است که می تواند بهای هر واحد محصول و سهم هر واحد سازمانی را به صورت دقیق محاسبه کند.
هرچند معمولاً برای هر یک از واحدهای سازمانی یک نرم افزار خاص تهیه می شود که می تواند در اجرای اثربخش فعالیت های آن واحد به مدیران و کارکنان آن واحد سازمانی کمک کند اما این نرم افزارها به تنهایی امکان محاسبه بهای تمام شده خدمات ارائه شده در حوزه خود را ندارند. برای مثال واحد منابع انسانی از نرم افزار مدیریت منابع انسانی استفاده می کند و برای واحد فروش از نرم افزار فروش یا مدیریت ارتباط با مشتری استفاده می شود. برای واحد تدارکات یا خرید سیستم یا نرم افزار خرید، برای واحد حمل و ارسال( واحد توزیع) از نرم افزار حمل و نقل و در دپارتمان تولید (کارخانه) نرم افزار مدیریت تولید یا کارخانه مستقر می شود. علاوه براین واحد تعمیر و نگهداری نیز می تواند از نرم افزار تعمیر و نگهداری و کارکنان دپارتمان کنترل کیفیت نیز می توانند از نرم افزار کنترل کیفیت استفاده کنند. از سوی دیگر کارکنان واحد مالی نیز از سیستم حسابداری و مدیریت مالی استفاده می کنند و کارکنان بخش برنامه ریزی نیز به نرم افزار برنامه ریزی تولید مجهز هستند. لکن علیرغم حضور و داشتن نرم افزارهای متعدد در یک شرکت، امکان محاسبه تعیین بهای تمام شده برای مدیریت شرکت فراهم نیست. از اینرو در نرم افزار ERP پرشین ویژن، ماژول بهای تمام شده طراحی و تولید شده است که با استفاده از آن میتوان بهای تمام شده هر محصول و سهم هر دپارتمان از قیمت تمام شده را محاسبه و به مدیریت گزارش کرد که در ادامه شیوه محاسبه بهای تمام شده در این نرم افزار تشریح شده است.
در نرم افزار بهای تمام شده چندین سئوال اصلی وجود دارد که پاسخ به آنها شروع و مبنای انجام محاسبات مربوط به تعیین بهای تمام شده است. در این راستا 2 سئوال اصلی عبارتند از :
در پاسخ به سئوال اول باید گفت که در هنگام محاسبه بهای تمام شده مهمترین هزینه های قابل تخصیص همان هزینه های سربار هستند. در واقع اگر بپذیریم که بهای تمام شده شامل سه مولفه مواد مستیم، هزینه دستمزد مستقیم و هزینه سربار است. در نتیجه مهمترین عواملی که می بایست میان دپارتمان های مختلف و بر محصولات توزیع و تسهیم شوند همان هزینه های سربار هستند.
در پاسخ به سئوال دوم باید گفت که هر شرکت از واحد سنجش خاصی نظیر ساعت کار مستقیم یا نفر ساعت، میزان ساعت کار ماشین آلات، متراژ ساختمان های در اختیار هر واحد، تعداد محصولات تولیدی و یا نظایرآن جهت تسهیم سربار استفاده می کند. در این راستا شکل بالا می تواند تا حدودی به توضیح مطلب کمک کند. همانگونه که در این شکل مشاهده می شود مایلیم هزینه های سربار شرکت و به بیان دقیق تر هزینه دستمزد غیر مستقیم و هزینه های تعمیر و نگهداری را میان واحدهای مختلف شرکت و در انتها بر اساس نفر ساعت صرف شده برای تولید در میان سه گروه محصول دوچرخه، کالسکه و اسکوتر تقسیم کنیم. در نتیجه برای تسیهم هزینه ها در میان واحدهای سازمانی از میزان نیروی انسانی هر واحد و در انتها در میان گروه های محصول از نفرساعت لازم برای تولید هر محصول استفاده شده است.
در دنیای واقعی و در نرم افزار بهای تمام شده پرشین ویژن برای معرفی عوامل هزینه و نحوه تسهیم هزینه ها در بخش اطلاعات پایه از ماژول بهای تمام شده دو فرم مبانی تسهیم و معرفی عوامل هزینه تعبیه شده است که با استفاده از این دو فرم می توان عوامل هزینه و به تبع آن هزینه های وابسته به آن را جهت تسهیم مشخص کرد.
از آنجا که معمولاً قیمت گذاری محصولات در اختیار هیات مدیره شرکت ها است. از اینرو لازم است مدیران واحدهای مالی و حسابداری در دورههای زمانی مورد نیاز، اطلاعات مربوط به بهای تمام شده را تهیه و برای تصمیم گیری در جلسات هیات مدیره به مدیران ارشد ارائه کنند. از اینرو در نرم افزار بهای تمام شده شرکت پرشین ویژن، فرم مشخصی تحت عنوان دوره محاسبه بهای تمام شده پیش بینی شده است که با استفاده از آن میتوان برای دوره های زمانی مورد نظر، ماهیانه، روزانه، فصلی یا سالیانه، قیمت تمام محصولات و سهم هر واحد سازمانی را محاسبه و سند حسابداری مربوطه را نیز صادر کرد. در واقع خروجی اصلی یک نرم افزار بهای تمام شده صدور سند حسابداری مربوط به کالای ساخته شده و کار در جریان ساخت است که در آن مبالغ مربوط به آیتم های مواد، دستمزد، سربار به حساب بهای کالای در جریان ساخت مشخص شود. تا با استفاده از آنها و بر اساس تهیه صورتحساب سود و زیان دوره، قیمت فروش کالا را تعیین کرد.
شرکت تولیدی آلفا سند حسابداری |
|||||
ردیف |
کد حساب |
شرح |
بدهکار |
بستانکار |
شرح ردیف سند |
1 |
200001 |
کار در جریان ساخت |
**** |
|
بهای تمام شده – موجودی کالای درجریان ساخت محاسبه دوره مهر 1403 |
2 |
200002 |
جذب مواد |
|
**** |
بهای تمام شده – جذب مواد محاسبه دوره مهر 1403 |
3 |
500004 |
جذب دستمزد |
|
**** |
بهای تمام شده – جذب دستمزد محاسبه دوره مهر 1403 |
4 |
600003 |
جذب سربار |
|
**** |
بهای تمام شده – جذب سربار محاسبه دوره مهر 1403 |
در نرم افزار بهای تمام شده ویژن چندین گزارش اصلی و فرعی برای نمایش خطاهای مربوط به محاسبه بهای تمام شده پیش بینی شده است. برای مثال در فرم انجام محاسبه بهای تمام شده و در فرم فرعی یا تب خطاهای محاسبه به ریز گزارش تولید می توان خطاهای مربوط به گزارش تولیدهای ثبت شده در سیستم را مشاهده کرد. همچنین در فرم یا تب خطاهای محاسبه اسناد انبار، می توان اشکالات موجود در اسناد انبار نظیر حواله های قیمت نگرفته و رسیدهای قیمت گذاری نشده را مشاهده کرد. فرم خطاهای محاسبه نیز علت ناتوانی نرم افزار بهای تمام شده در قیمت گذاری در دوره مورد نظر را به کاربران نشان می دهد. گزارش های تسهیم هزینه و گزارش انحراف مصرف نیز از گزارشات اصلی تعبیه شده در نرم افزار بهای تمام شده شرکت پرشین ویژن است. هرچند در صورت نیاز کاربران، گزارش سفارشی نیز برای مشتریان محترم طراحی و در نرم افزار ارائه خواهد شد.
در این راستا و در صورت نیاز به دریافت مشاوره در زمینه نحوه محاسبه بهای تمام شده در واحدهای تولیدی یا خرید نرم افزار ERP یا نرم افزار بهای تمام شده تحت وب پیشنهاد می کینم فرم مشاوره و دمو را تکمیل کنید یا با ما تماس بگیرید. همکاران ما در کوتاه ترین زمان ممکن با شما تماس خواهند گرفت.
اولین نفری باشید که دیدگاه خود را با دیگران به اشتراک میگذارد
شما هم میتوانید یادداشت و مطالب خود را برای ما ارسال کنید تا در وبلاگ پرشین ویژن با نام شما منتشر شود.
تماس با ما